Recenze Zagubieni w ideologii

Jason Blakely (ur. 1980) należy do najwybitniejszych filozofów politycznych średniego pokolenia w USA. Reprezentuje „kontynentalne” stanowisko w kwestii statusu nauk społecznych, sytuujące je bliżej hermeneutyki i fenomenologii niż paradygmatu przyrodoznawstwa. Zwłaszcza politologia z kluczowym dla niej polem badawczym, ideologią, wymaga zdaniem tego badacza traktowania na wzór innych struktur narracyjnych w rodzaju literatury czy historii. Odpowiednio do tego niniejsza politologiczna książka ma za patrona Borgesa z jego wizją mapy 1:1 pokrywającej całą rzeczywistość. Ideologia, uważa Blakely, jest taką mapą narzuconą na świat. Zagubić się w ideologii to nie dostrzegać tego faktu i brać mapę za rzeczywistość. „Podejście kulturowe”, którym kieruje się autor, ujawnia tę pomyłkę ze wszystkimi zbawiennymi skutkami dla zwolenników danej ideologii. Jej „mapa” zostaje zidentyfikowana i rzucona na szersze tło ewolucji kulturowej, której jest elementem. I temu właśnie poświęcona jest ta książka. Stanowi niezrównany na tle bieżącej literatury, wnikliwy i świeży przegląd światowych nurtów ideologicznych. Daje zwięzły, przewodnikowy obraz podstawowych orientacji od liberalizmu po konserwatyzm, od faszyzmu po feminizm, od klinczu lewica-prawica po nurty spoza niego. Ten obraz oddaje kulturowe uwarunkowania i motywacje poszczególnych ideologii. Ideologia bowiem nie jest „polityką w nadmiarze”, lecz stanowi mapę „światotwórczą” i atrakcyjną etycznie. Ideologie są niewrażliwe na argumentację. Skoro nie można ich zwalczyć, pozostaje je zrozumieć.