Recenze Uproszczenia w rachunkowości

Książka szczegółowo omawia wszystkie przewidziane ustawą o rachunkowości uproszczenia i różnice między uproszczeniami a zwolnieniami, alternatywami i dyrektywami wyboru metod wyceny aktywów i pasywów oraz ułatwieniami i odstępstwami technicznymi w prawie bilansowym.

Odniesiono się do możliwych kierunków zmian w tej sprawie, wynikających z przyjęcia w październiku 2023 r. Dyrektywy delegowanej Komisji (UE) 2023/2775 z 17.10.2023 r. zmieniającej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE w odniesieniu do dostosowania kryteriów wielkości przedsiębiorstwa dla mikro-, małych, średnich i dużych jednostek lub grup.

Celem książki jest przedstawienie praktycznych wskazówek:

jaki wpływ (w granicach prawa i etyki) mogą wywierać uproszczenia na prezentację sytuacji ekonomicznej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki,

w jaki sposób dokonywać wyboru uproszczeń, aby dzięki temu realizować własne cele, pod warunkiem że są one zgodne z prawem i nie zniekształcają w niedozwolony sposób jasnego i rzetelnego obrazu wynikającego z danych finansowych,

jakie rodzaje jednostek i w jakiej sytuacji mogą stosować określone uproszczenia w rachunkowości, aby ściśle przestrzegając przepisów prawa, jednocześnie ułatwić i usprawnić sobie pracę.

Idea stosowania uproszczeń w rachunkowości polega na tym, iż w granicach dopuszczonych prawem (bez wywierania istotnie ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji jednostki) można, poprzez dobór instrumentów rachunkowych, w sposób legalny, etyczny, podlegający ujawnieniu i zgodny z zasadami rachunkowości, wpływać na prezentację sytuacji ekonomicznej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki. Jest przy tym oczywiste, że stosowanie tych instrumentów może prowadzić do osiągnięcia innych wartości liczbowych. Istotą korzystania z instrumentów rachunkowych, w tym właśnie uproszczeń, jest stosowanie ich świadomie, konsekwentnie i systemowo w odniesieniu do ksiąg rachunkowych oraz sprawozdania finansowego konkretnej jednostki. Dzięki temu, pomimo intencjonalnego formułowania polityki rachunkowości, unika się zarzutu tzw. agresywnej księgowości (w negatywnym rozumieniu) czy oszustw księgowych.

W kontekście stosowania uproszczeń ważny jest wybór najbardziej pożądanej, najkorzystniejszej dla jednostki sprawozdawczej strategii, aby np. maksymalizować wartości pewnych kategorii bilansowych przy minimalizowaniu innych. Kierownik jednostki nie jest neutralny względem polityki rachunkowości i sprawozdania finansowego. Nie poprzestaje tylko na ewentualnym prognozowaniu, ale przez podejmowane decyzji w zakresie rachunkowości ma prawo do rozumianej pozytywnie kreacji w księgowości\". Na wybór instrumentów rachunkowych mogą wpływać np. subiektywne preferencje managerów, których osobista korzyść bywa na podstawie kontraktu uzależniona od jakichś przyszłych zdarzeń.