Recenze Plac Świętej Elżbiety

Rudolf Jašík (2 grudnia 1919, Turzówka - 30 lipca 1960, Bratysława, zaliczany do najwybitniejszych klasyków słowackiej i światowej literatury) w dziele Plac Świętej Elżbiety w znamienny sposób kreśli obraz drugiej wojny światowej. Na tle brudnozielonych i czarnych mundurów pojawia się miłość, która w tym epickim przekazie jest nadrzędną wartością ludzkiego życia: Miłość jest nieśmiertelna. Nie umiera. Tylko idzie do grobu. Igor Hamar jako kilkuletni chłopiec zakosztuje ciężkiej fizycznej pracy w winnicy, do której po śmierci ojca i z braku środków do życia trafia z matką. Po kilku latach wraca na peryferie miasta. Poznaje margines społeczny, ale weń nie wsiąka. Poznaje bogactwo, ale nie ulega pokusie. Wciąż, dla kilku koron, ima się różnych prac fizycznych. Opiekuje się matką, którą odbiera mu nieuleczalna choroba. Kocha Ewę Weimannową, Żydówkę, którą odbierają mu brutalne faszystowskie macki. Tylko przyjaciel, obuwnik Maguš, uchroni osiemnastoletniego przed ostateczną decyzją. Czy może mu też odpowiedzieć na nurtujące pytanie: jaki jest sens życia? Jašík nie potrafi bezmyślnie i beznamiętnie obserwować, ale zdaje sobie sprawę ze specyfiki ludzkich zachowań i na tle antyfaszystowskiej, narodowowyzwoleńczej walki po mistrzowsku wplata je w swoje wątki. Uświadamia człowiekowi jego spójność z działaniem, prawami, zwłaszcza z prawem do wolności i miłości. Bogaty wachlarz używanych przez autora środków artystycznego wyrazu zarówno w bezpośrednich dialogach, jak i w wewnętrznych dyskursach bohaterów, tworzy w tym dziele niepowtarzalny klimat. schovat popis