DZIEDZICTWO KULTUROWE RZECZPOSPOLITEJ ZA GRANICĄ

W ciągu ostatnich setek lat ludzie decydowali się na emigrację z wielu powodów, jedni uciekali, inni szukali pracy bądź swojego miejsca na ziemi. Jak się im żyło? Czym się zajmowali? Gdyby nie instytucje zajmujące się pielęgnacją dziedzictwa narodowego i kultury, nie mielibyśmy pojęcia o tym, co się wtedy działo. Na świecie istnieje dwa tysiące instytucji zrzeszających polską diasporę. To im zawdzięczamy dostęp do informacji z przeszłości. W Polsce jedną z takich organizacji jest Polonijna Biblioteka Cyfrowa, która od ponad dziesięciu lat zajmuje się poszukiwaniem i gromadzeniem poloników z całego świata.

Misja Polonijnej Biblioteki Cyfrowej

W jej zbiorach obecnie znajduje się około 25 tys. jednostek, kolekcja podzielona jest na cztery główne kategorie: prasę, książki, archiwalia i zasoby audio. Są to zasoby zabezpieczone z różnych części świata, z różnych okresów. PBC zabezpiecza je, gromadzi w swoich zbiorach i digitalizuje. Zajmuje się ich przechowywaniem i udostępnianiem, popularyzując tym samym polonijne dziedzictwo kulturowe.

W poszukiwaniu tożsamości

Dane dostępne są online, co najważniejsze – za darmo. Kolekcja PBC jest uniwersalna i unikatowa, można tam znaleźć różnego rodzaju publikacje, które w innych miejscach pozostają niedostępne.
W ostatnim czasie zainteresowanie historią i „tożsamością narodową” wzrasta, ludzie coraz częściej sięgają chociażby po rodzinne zbiory, doszukując się informacji na temat własnego dziedzictwa. Jak wspomina Beata Śliwka „zainteresowanie dokumentami minionych epok wzrasta, że ręce użytkowników coraz częściej sięgają po kasety VHS czy negatywy zdjęć”, to tylko podkreśla sens istnienia kolekcji biblioteki.

Nowe horyzonty

Do niedawna zbiory liczyły 13 tys. jednostek, teraz są niemalże dwukrotnie większe. Ich ilość wzrasta, każdego roku tworzone są nowe zespoły, których zadaniem jest wyznaczanie kolejnych kierunków poszukiwań. Zwiększanie się kolekcji sprawia, że potrzebna jest jej ponowna analiza. Publikacja odpowiada na tę potrzebę. Zawarte w niej refleksje naukowe „wskazują potrzeby badawcze i, co dla zespołu PBC jest najważniejsze, podkreślają dalszą konieczność rozwoju zasobów polonijnych i ich promocję w Polsce i poza granicami kraju” – wspomina prof. Dariusz Kuźmina, założyciel Biblioteki
i Redaktor Naukowy tejże pracy.

Polskość za granicą

„Polonijna Biblioteka Cyfrowa – zachować i promować polskie dziedzictwo narodowe” to dwadzieścia jeden artykułów, gdzie na podstawie zbiorów zgromadzonych w PBC badacze analizują dorobek polonijnych instytucji kultury za granicą i pracę tamtejszych środowisk polonijnych na rzecz zachowania tożsamości narodowej. Czyli śladów szeroko pojętej polskości poza granicami naszego kraju, np. przez Krzysztofa Smolanę interpretowane w następujący sposób: „Będę więc używał terminu dziedzictwo kulturowe Polski lub Rzeczypospolitej, a więc obejmujące wszystkie pogranicza kulturowe Polski z innymi kulturami, jakie funkcjonowały na obszarze historycznej Rzeczypospolitej,
a które w procesie migrowania zostały również przeniesione za Ocean”. Publikacja zawiera wprowadzenie do tego, czego można spodziewać się po obszernych zasobach PBC. Prowadzi czytelnika przez poloniki zebrane m.in. w Brazylii, Rosji, Francji czy Stanach Zjednoczonych Ameryki
(i wiele więcej), wszystko celem promocji polskiego dziedzictwa narodowego i wskazaniem powodów, dlaczego istnienie zasobów biblioteki jest tak ważne.