Recenze Mity w twórczości Teodora Parnickiego

Fragment Wstępu:\n„W tej książce chcę szczególnie podkreślać odniesienia tekstów Parnickiego do tej historii opowiedzianej, jaką są mity. Niczego innego nie robią jego powieści. Taka lektura wymaga ciągłego poszukiwania i gotowości na rewizję. Wymusza nawet autorefleksję nad własną refleksją, choćby po to, by w żadnym momencie nie uwierzyć, że ma się rację. Jest tym, co Chozroes, bohater Słowa i ciała, opisuje tak:\n[…] piszę bowiem, nie aby prawdę przez siebie poznaną utrwalić, tylko by ku prawdzie, której nie znam, dotrzeć. Gromadzę tysiące i tysiące słów. Nie! Źle się wyraziłem: gromadzę; lepiej: kopię. Te tysiące i tysiące słów z głębin siebie wydobywam, rzucam je na pergamin; nie to przecież, co już jest na pergaminie, stanowi cel mego kopania: słowa te, krocie słów, to coś, z czego muszę się wyzwolić, by dokopać się – do czego? Nie wiem. Gdybym wiedział, może bym wcale nie zaczynał kopania lub dawno bym go poniechał. [T. Parnicki, Słowo i ciało. Powieść z lat 201–203, IW PAX, Warszawa 1959, s. 203.]

Nie wolno ani na chwilę zapomnieć, że on do prawdy dąży, a nie ją osiąga. Poznanie jako działanie jest niekończącym się procesem, w którym zmienia się poziomy, modele, narzędzia, a prawda wciąż pozostaje niepewna. Niemniej praca w to poznanie włożona i uczynione na niej postępy są największą nagrodą.\nOdniesienia do mitu tworzą oś konstrukcyjną niniejszej książki. Podjęta refleksja obejmuje narracje mityczne osadzone w kryteriach wąskiego rozumienia tego pojęcia, a uwaga skupia się przed wszystkim na roli mitologii różnych kultur w twórczości interesującego mnie tutaj autora. Zgodnie z tym założeniem poszczególne rozdziały pracy różni przede wszystkim sposób widzenia „świętych opowieści” w utworach Parnickiego.”

Praca zachowuje problemową i metodologiczną spójność, pozwalającą uznać ją nie za zbiór szkiców, lecz monografię zagadnienia. Gołuński nie poprzestaje na skatalogowaniu motywów proweniencji mitologicznej, nie kończy również na wskazaniu i objaśnieniu źródeł zapożyczenia (co też jest istotne, ponieważ Parnicki najchętniej odwoływał się do mało znanych wątków). Przede wszystkim autor pracy opisuje szczegółowo różnorakie strategie, za pomocą których bohaterowie powieści wykorzystują do swoich celów przywołane wątki i motywy.

Z recenzji wydawniczej dr hab. Krzysztof Uniłowskiego, prof. UŚ.

Mirosław Gołuński czyta twórczość Parnickiego poprzez obecność w niej wątków i motywów mitycznych, ukazując tym samym różne formy reinterpretacji mitów przez pisarza oraz różne sposoby ich sfunkcjonalizowania w literaturze. […]\nKsiążka kierowana jest do interdyscyplinarnych kręgów odbiorców. Przede wszystkim do odbiorców profesjonalnie zajmujących się twórczością Parnickiego, ale także do tych zainteresowanych funkcjonowaniem mitów w kulturze.

Z recenzji wydawniczej dr hab. Elżbiety Konończuk, prof. UwB.

Mirosław Gołuński (ur. 1973) – dr, adiunkt w Katedrze Literatury Powszechnej i Komparatystyki Instytutu Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. W swoich badaniach zajmuje się związkami między literaturą a historią, filozofią i wytwarzanymi w ich obrębie mitami, szczególnie interesuje go literatura polska od XIX do XXI w. oraz kultura popularna (zwłaszcza kino). Jest autorem około 20 artykułów, publikowanych w książkach i czasopismach oraz współredaktorem 3 tomów z serii „Mity, mitologie, mityzacje – nie tylko w literaturze”.