Recenze Od STS-ów do kontrkultury. Teatr studencki w PRL-u w latach 1954-1969. Najważniejsze zespoły i spektakle

Książka stanowi pierwszą w Polsce próbę napisania historii teatru studenckiego w PRL-u.

To zjawisko artystyczne, społeczne, kulturowe określane było także innymi terminami: jako teatr alternatywny, poszukujący, offowy, młody, młodej inteligencji etc.

Niniejszy tom, pierwszy trzech zamierzonych, opisuje historię tego ruchu w burzliwym okresie odwilży, małej stabilizacji, po początki rodzimej kontrkultury (czyli lata 1954-1969).

Z konieczności jest więc też świadectwem istotnych przemian politycznych oraz nadziei, rozczarowań młodego pokolenia artystów. Zarazem stanowi również zapis głębokich i oryginalnych poszukiwań artystycznych, które spowodowały, że ruch teatrów studenckich wykroczył daleko poza środowiskowe ramy uczelni, stanowiąc bardzo istotny element kultury polskiej. W książce pojawią się więc opowieści o legendarnych i dobrze opisanych grupach: STS-ie, Bim-Bomie, Teatrze Ósmego Dnia, ale też o wielu interesujących innych zespołach, dzisiaj nieco zapomnianych.

Przywołane zostaną zaskakujące w kontekście środowiska studenckiego nazwiska artystów świetnie znanych z teatru zawodowego, jak choćby Konrad Swinarski, Jerzy Jarocki, Jerzy Grzegorzewski, Zbigniew Zapasiewicz, Jerzy Trela, Sławomir Mrożek, Krzysztof Penderecki, Krystyna Zachwatowicz, Andrzej Majewski...

Należy jednak pamiętać, że w rozumieniu twórców teatru studenckiego, to nie teatr zawodowy był celem, ale tworzenie alternatywnej wobec niego (i wobec teatrów amatorskich) trzeciej drogi. I o niej opowiada książka. Najważniejszym zadaniem, z jakim na tej drodze mierzyła się większość twórców teatrów studenckich, było zmienianie świata, poszerzanie pól wolności w opresyjnych i skomplikowanych czasach komunistycznej władzy.

Tadeusz Kornaś