Recenze Władza mas wokół Jose Ortegi y Gasseta i zachodniej cywilizacji

José Ortega y Gasset jest wprawdzie głównym bohaterem monografii, ale jego poglądy stanowią tu jedynie zasadniczy punkt odniesienia, gdyż obok niego pojawiają się też postacie innych myślicieli. Genezę książki stanowią studia nad klasycznymi przedstawicielami filozofii hiszpańskiej, powodujące powstanie odmiennego nieco aniżeli powszechnie dominujące spojrzenia tak na ludzkie społeczeństwa, jak i jednostki. Perspektywa ta związana jest z pewnym rodzajem racjonalności, którą sam Ortega nazywa „rozumem witalnym”. Najważniejsza zmiana, jaką powoduje jej przyjęcie, dotyczy oceny silnie zakorzenionego w zachodniej filozofii idealizmu. Dlatego też monografia ta mogłaby równie dobrze nosić tytuł Zwodniczy urok idei. I nie chodzi tu o odrzucenie idei jako takich, ale o zmianę spojrzenia na ich rolę w życiu człowieka i społeczeństw. „To nie wartości transcendentne nadają sens życiu – twierdził Ortega y Gasset – lecz odwrotnie, dzięki swej cudownej wspaniałomyślności życie domaga się entuzjazmu dla czegoś, co jest poza nim”. W kontekście zjawiska walki o władzę autor usiłuje pokazać, jak z perspektywy rozumu witalnego zmienia się ocena takich zjawisk, jak demokracja czy państwo prawa, a także wartości związanych z tym, co rozumiemy pod pojęciami „sprawiedliwości” czy „równości społecznej”.

Autor