Słowo higiena pochodzi z języka greckiego i oznacza czynności zmierzające do zachowania zdrowia i zapobiegania chorobom. Przez pojęcie higieny w pasiece rozumiemy pewne czynności, które zapobiegają powstawaniu, przenoszeniu i rozprzestrzenianiu się chorób pszczół dorosłych i czerwia. Pojęcie to obejmuje również cały zespół czynności mających na celu utrzymanie porządku i czystości na terenie pasieczyska, magazynów i pracowni pszczelarskich. Szeroko rozumiane wymogi higieny dotyczą także produktów pozyskiwanych od pszczół, a także higieny osobistej pszczelarza.

Zdrowe rodziny pszczele zapewniają pszczelarzowi godziwy zarobek uzyskiwany ze sprzedaży produktów pasiecznych, głównie miodu. Zdrowe rodziny pszczele, to także rodziny silne, które, niezależnie od swoich możliwości produkcyjnych w zakresie pozyskiwanego od nich miodu, zapewniają wysokie plony w polu, sadzie i ogrodzie jako zapylaczki entomofilnych roślin uprawnych.

Zagadnieniu utrzymywania silnych i wydajnych rodzin pszczelich poświęca się wiele uwagi i wciąż poszukuje nowych, doskonalszych metod zapewniających większą ich produkcyjność.
Z tych względów dużo uwagi poświęca się także zagadnieniom związanym ze zdrowotnością rodzin pszczelich, zapobieganiu chorobom, a zwłaszcza chorobom zaraźliwym, w czym niemałe znaczenie mają czynności związane z szeroko pojętą higieną pasieczną.