Recenze Obecna

Książka stanowi pierwsze krytyczne opracowanie pism izraelsko-polskiej pisarki Irit Amiel (19312021). Na tom składają się opowiadania z dwóch zbiorów wydanych za życia autorki Osmaleni (1998) i Podwójny krajobraz (2008) oraz teksty archiwalne znalezione po jej śmierci, rozproszone w czasopismach i nigdy nie publikowane. Są wśród nich utwory, które wedle autorki miały zaginąć, napisane, kiedy jako kilkunastolatka uciekała nielegalnie z Polski do Izraela, czyli na wiele lat przed jej właściwym późnym debiutem w 1994 roku. W książce znalazły się również opowiadania powstałe w okresie największej literackiej aktywności Amiel, w tym teksty nieukończone, a także wypowiedzi publicystyczne, wiersze oraz brulionowe notatki warsztatowe wprawki, pierwsze przymiarki do nigdy niepowstałych utworów. Książka została opatrzona wstępem, w którym pokrótce przedstawiono biografię autorki, omówiono kształt jej prywatnego archiwum, zawierającego nie tylko teksty, ale też rozmaitego rodzaju materialne nośniki pamięci, istotne dla zrozumienia autobiograficznego wymiaru jej twórczości, oraz wyłożono zasady wydania, metody pracy z umieszczonymi w tomie tekstami. Na ostatnią część publikacji składają się wybrane głosy zarówno nowe szkice, jak i przedruki badaczy, krytyków oraz przyjaciół Amiel, którzy na przestrzeni kilku dekad towarzyszyli jej drodze literackiej, wnikliwie komentowali twórczość, przyczyniając się do jej popularyzacji.

* * *

Dotychczas uważałem, że pisarzem jest, kto oddaje za to życie, ale Irit miała ważniejsze obowiązki: budowała kibuc, rodziła dzieci, sadziła drzewa.

Henryk Grynberg

Pisanie Irit pozwala nam zwyciężyć, bo ocala pamięć o tych, którzy zostali zamordowani przez hitlerowców, bada granice ludzkiego cierpienia kto pamięta, ten zwyciężył, gdyż może lepiej kształtować swoją teraźniejszość i przyszłość. Amiel posługiwała się piękną polszczyzną, jaką kiedyś jej żydowscy rodzice opowiadali jej bajki. Przesłanie pisarki znów staje się aktualne. Wczytajmy się w nią!

Wioletta Grzegorzewska

Proza Irit Amiel, przygotowana przez trzy świetne autorki, kompetentne, życzliwe, profesjonalne, stanowi atrakcyjną pozycję. [] zapowiada potrzebną i więcej niż udaną propozycję wydawniczą. Czekam na tę książkę.

Grażyna Borkowska