Recenze Rozmowy z Aktorami ze Starego Teatru

Prezentowane w tomie rozmowy z aktorkami i aktorami Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej zostały bardzo dobrze skomponowane. Ewelina Konopczyńska-Tota prowadzi każdą z nich wedle podobnego planu zaczyna od dzieciństwa, pyta o zainteresowania, które mogły przywieść do wyboru zawodu aktora; o egzaminy do szkół teatralnych, obyczaje takie jak fuksówka, pierwsze role, trudności i radości.

Tematy rozmów rozgałęziają się na techniki pracy scenicznej, doświadczenia, przyjaźnie i rozczarowania. Jeśli rozmówcy grali w filmach, dowiemy się więcej o tym wymiarze zawodu. Ci, którzy obronili doktoraty, objaśniają poruszoną w nich problematykę.

Czytelny układ i powtarzalność modułów pomagają w lekturze tego okazałego tomu w ten sposób, że porównujemy stałe elementy karier aktorskich. Śledzimy jednocześnie indywidualne przypadki, specyficzne podejścia, zbliżając się do postaci i tych odgrywanych, i tych odgrywających.

Jeśli Narodowy Stary Teatr stanowi scenę wspólną rozmówców, trafili na nią z różnych polskich miast. Miejsca urodzenia i domy rodzinne są ważne, wywiadująca potrafi wywołać ich materialny i uczuciowy ślad, gdy zagaja: co pachniało, jakie były obyczaje, dokąd się chodziło? Dowiadujemy się, w jakim momencie następował rozbłysk pewności: chcę grać. Kto zdał do wymarzonej szkoły za pierwszym razem, kto miał wcześniejsze doświadczenia w pracy artystycznej. Poza przywołaniem nauczycieli, pojawia się też ocena metod nauczania, wydolności instytucji, wpływu wywartego przez reżyserów. Ponieważ wspólna scena nie oznacza identyczności poglądów, niekiedy jeden wywiad przedstawia odmienny od drugiego punkt widzenia, choćby na metody uczenia fachu.Ciekawe są również kwestie techniczne: jak zapamiętywać tekst, co ze sprawnością fizyczną? Jak odpoczywać, niwelować stres, radzić sobie z przechodzeniem między zróżnicowanymi zadaniami? Jaka jest skala zmian zachodzących w kulturze od lat osiemdziesiątych XX do dwudziestych XXI wieku.

Ewelina Konopczyńska-Tota zna dobrze repertuar Starego, ale też historię dramatu, fabuły filmowe, a nawet serialowe. Dzięki temu książka staje się nieoficjalną monografią dorobku krakowskiego teatru, rodzajem kroniki kolejnych sezonów, współczesną opowieścią o zawodzie aktorskim. Jest też analizą sztuki reżyserskiej, dokonaną przez tych, którzy współpracowali z Janem Klatą, Anną Augustynowicz, Moniką Strzępką, Anną Smolar tu tylko kilka często wymienianych nazwisk.

Osoby pytane na potrzeby książki okazują się samoświadomymi interpretatorami literatury, sztuki, odniesień do tradycji i uwspółcześnień dramatów, a także bardzo interesującymi, integralnymi osobowościami.