Recenze Libra

Zabójstwo prezydenta Johna F. Kennedy’ego pozostaje nadal jedną z największych zagadek XX wieku. Niezliczone badania, raporty, książki i filmy na ten temat sugerowały rozmaite rozwiązania. Mimo to Don DeLillo podejmuje własną, oryginalną próbę odpowiedzi na pytanie: co naprawdę wydarzyło się w Dallas 22 listopada 1963 roku? W tym celu dzieli akcję powieści na trzy równoległe wątki, rozgrywające się w różnych planach czasowych.

Śledzimy zatem poczynania agentów CIA, którzy montują prowokację, jesteśmy świadkami rozterek Nicholasa Brancha, analityka, któremu powierzono spisanie tajnej historii zamachu, wreszcie poznajemy przeszłość domniemanego zabójcy prezydenta, Lee Harveya Oswalda. Jego pogłębiony portret psychologiczny zadziwia wiarygodnością i przenikliwością.

Libra (1988) przełamuje ramy gatunku political fiction. Jest to powieść dla wymagającego czytelnika; jej lektura trzyma w nieustającym napięciu, wzbudzając najgłębsze emocje. Oto bowiem z początkowego chaosu zaczynają się wyłaniać nieoczekiwane, choć w pełni logiczne powiązania, które nabierają niepokojąco realnych kształtów. Czy przypadkiem autor, dzięki literackiej intuicji, nie zbliżył się do prawdy bardziej niż eksperci? Zwłaszcza że tak jak oni oparł się wyłącznie na dokumentach. Oto kolejna zagadka.

Don DeLillo - urodzony 20 listopada 1936 r., pisarz amerykański. Obok Thomasa Pynchona i Johna Bartha, jeden z czołowych przedstawicieli amerykańskiego postmodernizmu, pisze głównie powieści, ale też eseje, opowiadania i sztuki teatralne. Urodził się i wychował na nowojorskim Bronksie w rodzinie włoskich imigrantów (do pochodzenia pisarza odnoszą się wątki w Podziemiach).

W roku 1999 DeLillo, jako pierwszy Amerykanin, otrzymał Jerusalem Prize, nagrodę przyznawaną pisarzom, „którzy w swojej twórczości zajmują się tematem wolności jednostki w społeczeństwie”. (Otrzymali ją tacy pisarze jak Milan Kundera, Mario Vargas Llosa, V.S. Naipaul, Graham Greene, Simone de Beauvoir czy Jorge Luis Borges.)

Jego powieści traktują o stanie społeczeństwa amerykańskiego, pokazują procesy jakim podlega jednostka we współczesnym świecie (np. Biały Szum, Players, Mao II). W powieści Libra podjął się rekonstrukcji biografii Lee Harveya Oswalda, domniemanego sprawcy śmierci prezydenta Johna Fitzgeralda Kennedy\'ego. Biorąc pod uwagę biegłość w operowaniu materią historyczną przy tworzeniu świata przedstawionego, powieść tę porównuje się do dzieł Thomasa Pynchona. DeLillo nieobce są też problemy dotyczące ery informacji, paranoiczna otoczka rzeczywistości staje się zjawiskiem centralnym dla wielu jego powieści (Podziemia, Pies Łańcuchowy, The Names).

Przez krytyka literackiego Harolda Blooma zaliczony został do czwórki wielkich amerykańskich powieściopisarzy naszych czasów, obok Thomasa Pynchona, Philipa Rotha oraz Cormaca McCarthy\'ego.

Amerykańscy pisarze młodego pokolenia (tacy jak Bret Easton Ellis, Jonathan Franzen and David Foster Wallace) powołują sie na DeLillo jako na źródło inspiracji. James Ellroy wspomina, że Libra była jednym z bodźców do napisania przez niego tryptyku Underworld USA - jeszcze bardziej szczegółowego opisu zdarzeń, które mogły doprowadzić do śmierci Kennedy\'ego.