Recenze Literatura Orientu w piśmiennictwie pol. XIXw. T.2

Oddajemy czytelnikom kolejny tom z serii Orientalia Polonica: polskie tradycje badań nad Orientem, zawierający wybór dziewiętnastowiecznych tekstów polskich, dotyczących literatur Iranu, Indii i Chin (marginalnie wykraczając poza ten obszar w przypadku Szujskiego). Teksty ułożone zostały w porządku chronologicznym ich publikacji: krótkie artykuły z otwierającego tom zbioru O rymotwórstwie i rymotwórcach Krasickiego pierwotnie ukazywały się drukiem w latach 1798-1799, a zamykający publikację Obraz literatury powszechnej Chmielowskiego i Grabowskiego pochodzi z roku 1895, tak więc prace te dzieli całe niemalże stulecie. Pomiędzy tymi datami znalazły się trzy prace z lat 20.-30. XIX w. (wszystkie trzy poświęcone poezji perskiej), powstałe na fali zainteresowania Orientem epoki romantyzmu, i obszerne fragmenty książki Rys dziejów piśmiennictwa świata niechrześcijańskiego Józefa Szujskiego z roku 1867. Istotną część prezentowanego tu materiału stanowią przekłady z literatur orientalnych, dokonywane bezpośrednio z języka oryginału w przypadku Sękowskiego, Mnnicha i Wiernikowskiego, natomiast u późniejszych autorów głównie poprzez języki trzecie (niemiecki, francuski, rzadziej angielski). Polskie dziewiętnastowieczne opracowania dotyczące literatur Wschodu mają charakter wtórny. Ich autorzy nie prowadzili własnych badań nad oryginalnymi tekstami, bazując na dokonaniach orientalistów zachodnich. Publikacje o charakterze popularyzatorskim (Szujski, Chmielewski i Grabowski) wykorzystują ponadto istniejące już polskie przekłady poezji wschodniej, ciągle jeszcze nieliczne stąd ich powtarzalność. Niemniej prezentowane tu prace świadczą o dużej erudycji autorów, ich fascynacji kulturami pozaeuropejskimi i o ich chęci upowszechnienia tej wiedzy w społeczeństwie polskim. Obszerna bibliografia niniejszego tomu, zawierająca wiele przełomowych niegdyś, a dziś zapomnianych prac osiemnasto- i dziewiętnastowiecznych badaczy europejskich, może świadczyć o rozległości wiedzy i zainteresowań polskich protoorientalistów w XIX w. Na uwagę zasługuje też wysoki poziom artystyczny cytowanych przekładów: zarówno tłumaczenia z oryginału, jak i te z drugiej ręki dokonane zostały z dużą dbałością o jakość języka polskiego i formy poetyckiej. Widoczna jest chęć przybliżenia tych odległych kulturowo arcydzieł czytelnikowi polskiemu i zakotwiczenia ich w naszej tradycji literackiej.
schovat popis