Recenze O budowaniu królestwa

Z radością prezentujemy najnowszą publikację Piotra Pajora “O budowaniu królestwa. Książęce i królewskie fundacje architektoniczne w Małopolsce jako środek reprezentacji władzy 1243–1370”, będącą kolejnym tomem serii “Studia z historii sztuki dawnej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Muzeum Narodowego w Krakowie”. Tym razem tematem przewodnim tomu są sposoby wykorzystania architektury jako środka autoprezentacji i propagandy przez władców rządzących Małopolską w schyłkowym okresie rozbicia dzielnicowego (za panowania Bolesława Wstydliwego, Leszka Czarnego, Wacława II Przemyślidy) oraz dwóch ostatnich królów z dynastii Piastów – Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego.

Autor omawia fundacje (w tym inicjatywy urbanistyczne) Bolesława Wstydliwego, dalej podejmuje kwestię reprezentacji władzy w inwestycjach z epoki Leszka Czarnego, Wacława II i Władysława Łokietka. W kolejnym rozdziale koncentruje się na budowie i znaczeniu gotyckiej katedry na wzgórzu wawelskim, najobszerniejszą część książki poświęcając „dziełu Kazimierza Wielkiego” – od serii kościołów dwunawowych, przez działania związane z królewskimi fundacjami, przedsięwzięcia urbanistyczne (tu w roli głównej lokacja miasta Kazimierz), by wreszcie dopełnić rozważania zagadnieniem Kazimierzowskich warowni i rezydencji.

Karty książki Piotra Pajora przynoszą nie tylko samo omówienie architektury, faz budowy i funkcji, ale sytuują je w perspektywie ogólniejszej, a przede wszystkim przedstawiają własne opinie Autora, często będące polemiką ze stanowiskami wcześniejszych badaczy. Wywód jest bogato ilustrowany, co dodatkowo ułatwia i uatrakcyjnia lekturę.

Publikacja wzbudzi zainteresowanie nie tylko historyków sztuki i historyków. Książka Piotra Pajora jest istotnym głosem w dyskusji o przeszłości zapisanej w dziełach średniowiecznej sztuki polskiej.