W powszechnej świadomości polska poezja ostatnich dekad XVIII i początku XIX wieku jest zjawiskiem nieciekawym i nieatrakcyjnym, najczęściej dyskutowanym z perspektywy nadchodzącego romantyzmu, na tle którego wypada zawsze niekorzystnie. Książka ta wyrasta z przekonania, że twórczość takich poetów, jak m.in. Franciszek Karpiński, Adam Jerzy Czartoryski, Józef Morelowski, Jan Paweł Woronicz, Hugo Kołłątaj czy Cyprian Godebski, przynosi wiele pytań dotyczących kwestii fundamentalnych, związanych z problematyką tożsamości zarówno w jej wymiarze indywidualnym, jak i zbiorowym. Specyfika tego okresu, kształtowanego przez zjawiska ogólnoeuropejskie, które sprzyjały krystalizowaniu się nowoczesności, oraz tendencje typowe dla rodzimego wariantu oświecenia, sprawia, że powstała wówczas literatura jest wartym badawczej refleksji terenem śledzenia ścieżek wyłaniania się wczesnonowoczesnej podmiotowości z charakterystycznymi dla niej napięciami między samookreślaniem a autokreacją. W książce szczególną uwagę zwrócono więc na różnorodne mechanizmy uobecniania się „ja” możliwe do uchwycenia w wybranych do analizy utworach. Stanowią one ważne ogniwo w długotrwałym procesie przemian polskiej tożsamości, której swoistość trudno zrozumieć bez odwołania się do jej korzeni.