Recenze Ebsambul Sceny nubijskie

Ebsambul. Sceny nubijskie to jeden z mniej znanych tekstów Józefa Juliana Sękowskiego (1800-1858), pomyślany przez autora jako coś w rodzaju satyry lub humoreski. W opowiadaniu tym wyraził Sękowski swój stosunek do ówczesnej sytuacji panującej nie tyle w samym Egipcie, lecz w kręgach coraz częściej tu przybywających podróżników oraz wśród tzw. starożytników, których nazywał wręcz „przedsiębiorcami starożytności”. Jak w krzywym zwierciadle ukazał też inne negatywne zjawiska w rodzącej się egiptologii, jak chociażby nieograniczoną swobodę umożliwiającą wywóz zabytków oraz lekceważący, paternalistyczny i pozbawiony zazwyczaj szacunku stosunek podróżników/badaczy do ludności miejscowej, jej wierzeń i lokalnych tradycji.

Józef Julian Sękowski (1800-1858) to jeden z najwybitniejszych orientalistów swej epoki, podróżnik, badacz, tłumacz i wydawca tekstów źródłowych, ponadto wykładowca i profesor uniwersytecki. Odegrał też istotną rolę w życiu literackim Rosji pierwszej połowy XIX wieku; jako literat i publicysta rozpoznawany był głównie pod pseudonimem „Baron Brambeus”. Jako badacz, krytykując postawę zachodnich orientalistów, usiłujących zgłębiać tajniki Wschodu niejako z zewnątrz, postulował konieczność głębszego zaangażowania i zerwania z europocentrycznym punktem widzenia.